O CAFÉ gris de JEAN GENET
O café chamado “literario” caracterízase pola súa facultade para servir de lugar de citas, de encontros, de reunións e de intercambios.
O escritor atopa alí un lugar no que distraerse cos seus e onde practicar a actividade que máis lle plazca: recibir visitas (Valéry), mirar aos transeuntes (Baudelaire), ler o periodico (Freud), xogar ás cartas (Kafka), aos dados (Pound), ao ajedrez (Trostki), ao villar (Beckett), aos dardos (Joyce). Pode dar clases de inglés ou de dominó, falar ata perder o alento ou calar
obstinadamente, presidir reunións, correrse unha juerga, debuxar sobre os manteles (Cocteau), celebrar o seu aniversario, a súa voda ou a súa morte (Verlaine), pode tamén crear unha revista, outorgar un premio literario, fomentar unha revolución (Maiakovski), lanzar manifestos ou decretar excomuniones. Pode tamén recibir unha bofetada (Malaparte), un puñetazo, un disparo (Jaurés), un flechazo (Elsa triolet). Pode finalmente decantarse por fumarse un canuto (Burroughs) ou un narguilé (Loti), entregarse ao pracer (Aragon), suicidarse con ajenjo (Verlaine), con blanco seco (Blondin), con whisky (Hemingway), con té (Virginia Woolf), tocando a trompeta (Vian), e ata pode tomar café como todo o mundo. Esta é unha vertente amigable, democrática e sociable do café...
Genet, como todo escritor que se espete, frecuentou o café nas súas dúas modalidades. No Flore coñeceu a Sartre, no Dome presentáronlle a Giacometti, no Bar du Pont Royal atopou a Violettet Leduc, no Grand Véfour ceo co Cocteau e Colette e no Lipp se nego a saudar a Gide, por atopalo de “inmoralidad dubidosa”...
A paradoja é que existen poucos escritores que frecuenten os cafés tanto como Genet... os hoteis, constitúen probablemente os lugares onde pasou a maior parte do seu tempo.
Genet organizara a súa vida material de maneira que lle resultase imposible atopar refuxio en ningures ou establecerse en calquera lugar. Nin casa nin familia: nin teito nin lumbre. Privado desde a infancia do círculo da vida privada, entregado sen mediación á Institución pública, os fogares xuvenís, as colonias penitenciarias, o exército, o cárcere, decidiu vivir neste exilio, “desconstruir” a casa que poboaba obsesivamente os seus soños, atravesar a sociedade sobre esa fronteira interior que trazan, entre o privado e o público, o exterior e o interior do mundo, os cafés e os hoteis, lugares de paso transformados en espazos fugitivos de resistencia.
Durante toda a súa vida percorreu un traxecto jalonado dunha sucesión infinita de cafés e hoteis anónimos. Os utilizaba como os vagabundos fan do metro, dos museos ou das galerías comerciais: como un alto en lugares caldeados e como espazos de liberdade que escapan á regla da súa función e á mirada dos individuos.
Os cafés e os hoteis abren unha posibilidade na organización da vida urbana que os clandestinos de todo tipo coñecen ben.
Existen dous métodos para saír do campo de visibilidad social: parapetarse dentro do espazo privado, non volver asomar o nariz, illarse do mundo ou, pola contra, desprazarse só dentro do espazo público , vivir na rúa, no exterior, situarse fóra de plano. Estar no café ou no hotel é, estando ben en calquera parte, conseguir non estar en ningunha.
Sen dirección, sen domicilio fixo, non localizable, viaxeiro puro dos espazos de tránsito, como o foi na literatura, ladrón da lingua doutro, da “lingua do inimigo”.
Quizá, os cafes incontables, descoñecidos, sen lenda, onde pasou a súa vida permitíronlle, aínda máis que os seus compromisos ou as suas estruendosas declaracións, manterse á marxe do mundo e fundirse nesa cor que el dicía preferir entre todas: o grís.
En 1971, Genet afirmou o seu desexo de retirarse da literatura e tomar partido persoal por todos os seres ou comunidades vítimas da inxustiza. En 1983 concederonlle o premio Nacional de Literatura.
No hay comentarios:
Publicar un comentario