Moverse, moverse sempre, e en todo. .
O lugar no que vivimos atrápanos e protéxenos. Atrápanos porque nos protexe. Nel sentímonos seguros, nel cremos controlar o tempo e os acontecementos, os sentimentos. Cremos coñecer ás persoas que nos rodean, sabemos quen son os bos, quen os malos, e quen os apolíticos, que son xentes-limbo, bobos. Estamos na “nosa” cidade, na “nosa” rúa, na “nosa” casa, coa “nosa” xente, no “noso” país, na “nosa” lingua. Todo isto que parecer ser “noso”, constitúe a nosa seguridade, a nosa vida. Volvémonos formigas, ovellas de curro, burros de nora, os mesmos pasos, os mesmos saúdos, os mesmos corpos, todos eses “os mesmos” que nos fan sentir seguros. Cremos saber o que somos, como somos, como imos actuar, que imos dicir, como debemos ser; sabémolo porque todo o que nos rodea dínolo desde fai moito tempo, desde sempre. Sabemos como se di pan, como é a habitación onde imos durmir, onde comprar a botella do viño que nos gusta, onde serven o mellor café, e onde está o hospital. Iso dános seguridade, fainos a vida fácil, (¿escribín “vida”?). Comodidade e seguridade parecen ser as aspiracións máximas. A pesar de que sabemos que de ambas as palabras xamais brotou nada fermoso, bo ou sublime. É a auga estancada, é o aire sen renovar, a terra sen labrar, Odiseo sen viaxe, o cemiterio no que están enterradas todas as cousas realmente importantes: a aventura, as utopías, o coñecemento, o inesperado, o sorprendente, o misterio, a creación, o risco, as linguas e as praias descoñecidas, os sentimentos e os sabores nunca probados, a audacia, o valor, a fértil soidade…
A auga que non se move vólvese pestilente, do mesmo xeito que as persoas. A rutina vai infectándoo todo de monotonía e desidia, ata que enfermamos de seguridade. Volvémonos eses mortos viventes que nos cruzamos na rúa, eses seres previsibles, mediocres e aburridos, dos que coñecemos todos os xestos, todas as palabras…, pero seguros.
Cando decidimos viaxar, movernos, partir, deixar atrás a cotián…, cantos temores asáltannos. E cando digo viaxar, non me refiro a ese rito estúpido que inmensos rabaños de turistas realizan en mandas de “tours” preprogramados, precociñados, predixeridos, consistentes en desprazar mundo adiante a rutina da súa vida diaria. Non me crea mala conciencia desprezarlles e aborrecerlles, porque, contra o que algúns pensen, non son o pobo, son a odiosa, aborrecible, asustadiza, depredadora, destrutiva e noxenta clase media. Non desprezo á xente, só aos despreciables. Eu non teño a culpa de que sexan tantos. Dáme o mesmo que moitos deles sexan asalariados, funcionarios, profesións liberais ou a nai que os pariu. Son unha caste indesexable que como un cancro levan a calquera lugar do planeta os seus gustos, a súa comida, a súa puta música, as súas comodidades, a súa seguridade, os seus tics de novo rico, os seus medos, a súa merda. Van a monumentos que nin lles gustan nin entenden, fanse fotografías en grupo mentres gritan “pataca”, antes de subir a outro autobús que lles leva a outra “pataca”, e de alí a un comercio para turistas que mantén a comisión ao condutor do autobús, e de alí a un hotel que debe parecerse o máis posible ás súas casas. Rabaños de Maruxas e Manolos, de Borjas e Aranchas, percorrendo ruínas e praias paradisíacas, museos e discotecas… De Cancún á India, dos fiordos noruegueses ao Nilo, de Londres a Sudáfrica cobren o planeta (sobre todo cando fai calor) dun magma idiota que o devora e degrádao todo. Esténdense polo planeta como unha praga viscosa que ataca monumentos, paisaxes, grupos étnicos, selvas violadas, reservas naturais, especies animais… enfermándoos, feríndoos de morte, matándoos. E o peor é que non hai antídoto que se poida utilizar, nin posibilidade de que se descubra. Porque monstruosas empresas teñen montado un negocio brutalmente lucrativo á conta de mover dun sitio para outro inmensos exércitos de funcionarios, de clases medias aburridas, de familias con camisas hawaianas e chapeus de palla, de estudantes que pasan o ecuador en Ámsterdam, de pedófilos que pasan a corentena en Tailandia, de puteros que evacuan na Habana…
Non, non me refiro a este tipo de “viaxes”, refírome aos de verdade, aos que comezan nunha estación de tren (as emboubadas hordas touradictas odian o tren, porque é máis lento, porque é caro, porque teñen tempo para ler e pensar. A súa expresión máxima de desprazamento é o voo de baixo custo con hotel e almorzo incluído); refírome ao viaxeiro non ao turista. Ao que non pisa unha axencia de viaxes. Ao que non sabe en que porto haberá de resgardarse das tormentas, ao que non sabe en que mesa comerá, nin en que cama durmirá, o que, como dicía Machado, “onde hai viño bebe viño, e se non hai viño, auga fresca”, o que planea o que os deuses cambian, o que ha de sentir calor e frío, o que un día será esmoleiro e ao outro señor, o que ha de chorar e rir, descubrirse e descubrir, sentir como a cadea da borracheira úneo a descoñecidos, e darse conta de como o vento das distancia lle mostra o desunido que estaba aos coñecidos, o que entende que o traxecto é viaxe e non a chegada, o que sabe que é o camiño o importante non é a meta, o que non ten présa por chegar porque no fondo sabe que nunca chegará; porque a vida é como o río de Heráclito: onde un cre chegar xa non existe, e de onde un cre partir xa deixou de existir.
Pero a rutina e a seguridade a todos termina volvendo covardes, a diferenza está en que o viaxeiro enfróntase aos seus temores, e o turista contrata un tour-gregario, quince días en Istambul con excursiones á Capadocia e a Pamukale que o inmunice contra os seus temores aínda que iso leve que non vai ter nin un segundo de verdade. Un volverá cambiado e o outro adocenado.
Sempre quixen facer unha viaxe lenta, no que me dese tempo a degustar todos os momentos, todas as paisaxes, todos os pensamentos… Unha viaxe cun tempo antigo, cun ritmo sosegado e intenso. Unha viaxe de deixarse ir, cunhas pinceladas de decadencia victoriana de Alma Tadema, e unhas pingas de Keruak. Lento. Sobre todo, lento, para poder ler, escribir, pensar, sentir. En tren, en barco, en autobús, en taxi, en burro… Champaña francesa e viño barato, caviar e un mendrugo de pan duro.
Se é difícil partir, pensa o viaxeiro, é porque se estivo demasiado tempo sen facelo. Esa desolación que sente a alma, ese cansazo que dá asomarse ao futuro, esa tristeza que se pega á pel como unha morriña densa e profunda, esa sensación de querer volver sen saír, de querer chegar sen partir, é só o reflexo do entumecida que está a alma debido á rutina, a seguridade e a monotonía. Pero dura só ata o primeiro paso.
Parafraseando a Dostoyevski o importante non é viaxar senón saber para que se viaxa.
O plan da viaxe é ir en tren ata Barcelona, de Barcelona a Milán, desde alí a Ancona. En barco de Ancona a Patras, no Peloponeso. Desde Patras a Atenas en autobús. En barco desde o Pireo a, ou ben a Mitilene para visitar Eresso e despois pasar a Ayvalik en Turquía, ou ben a Jíos e pasar a Çesme en Turquía. Despois chegar a casa (Ahmet) en Esmirna. Instalados en B. , xa veremos se ir ao Kurdistán, a Capadocia, ao Memhrut ou a Antalya onde está R...
A volta está sen decidir.
VIGO
O tren é cómodo, moderno, quizá excesivamente funcional. En realidade é un hotel sobre vías, habitación, cama, baño, tv, aire acondicionado, cafetería, restaurante…
